Wat is een kasteel? |
DefinitieDeze site gaat alleen over "echte" middeleeuwse kastelen, ook wel aangeduid met burchten, of in het duits Burg, in het engels stronghold of in het franse Château fort. In het boek "1000 jaar kastelen in Nederland" [1] staat op pagina 15 een bruikbare definitie:"een kasteel is een middeleeuws gebouw dat de functies van verdedigbaarheid en bewoonbaarheid combineert, door het verschaffen van woonruimte en verdedigbaarheid aan aan beperkte groep mensen varierend van een adellijke familie met een paar dienaren tot een kleine hofhouding en een militair garnizoen tot een maximum van ongeveer vijftig personen. Essentieel hierbij is dat deze groep mensen in een afhankelijkheidsrelatie staat tot één persoon of instelling." Samengevat voldoet een kasteel aan de volgende eisen:
StadsburchtenEen bijzonder geval is de stadsburcht. Wanneer is er sprake van een kasteel en wanneer van een ommuurde stad? Sir Oman [2] geeft een bruikbare definitie van een stadsburcht:"A castle is a military structure larger than a tower but smaller than a fortified town, it is residential but is also defensible in character. However complicated internally it must be a complete unit unto itself and not part of a town. A castle may exist inside a town but must be able to be cut off by the closing of a gate or the raising of a drawbridge." Bij een stadsburcht moet het kasteelgedeelte dus af te sluiten zijn van de stad en de stadsmuur. Twee bekende voorbeelden van stadsburchten die van de ommuurde stad zijn af te sluiten zijn Caernarfon Castle en Château de Carcassonne. |
Welke "kastelen" vallen dan af? |
CategorieënHet gebruik van bovenstaande definities betekent dat een aantal bekende kastelen afvalt voor topkastelenlijst. Deze kastelen zijn in te delen in de volgende categorieën:
|
Renaissance-, romantische- en nieuwe kastelenNa de uitvinding van het buskruid in de 15de eeuw verloren de kastelen hun verdedigbare karakter. In de plaats van kastelen verschenen forten en renaissance kastelen. Renaissance kastelen lijken van buiten nog vaak op middeleeuwse kastelen, maar zijn niet gebouwd om verdedigd te kunnen. Het zijn in feite comfortablele landhuizen of paleizen die de krachtige uitstraling hebben van middeleeuwse kastelen.Voorbeelden van renaissance kastelen:
Voorbeelden van romantische kastelen:
Voorbeelden van nieuwe kastelen:
|
Keizerlijke, vorstelijke en grafelijke paleizenIn de middeleeuwen gebruikte met name de keizers van het roomse rijk pfalzen of paleizen als residentie als ze het rijk doortrokken. De gebouwen waren in feite niet versterkte residenties. Vanwege het niet versterkt zijn vallen ze buiten de definitie van kasteel.Voorbeelden:
|
Forten en bolwerkenForten en bolwerken zijn in feite vooruitgeschoven legerplaatsen die een stad of een gebied verdedigen. De hoge kasteelmuren maakten hier plaats voor dikke lage aarden wallen en bastions met grote uitlopende gaten voor de kanonnen.Voorbeelden:
|
Ommuurde stedenMet ommuurde steden worden ook stadspoorten, wachttorens en versterkte bruggen bedoeld.Voorbeelden:
|
Verder lezenBoeken
artikel over donjonsDownload hier het artikel "De Donjon van Nijmegen: symbool van macht of vredestoren" dat ik geschreven heb op verzoek van B. van de Water van de stichting Donjon Nu voorafgaand aan het referendum over de heropbouw. Zie ook www.donjon2000.nl/.WebsitesOp [3] en [4] staat een discussie en een overzicht van een aantal definities: |